Vua Hùng hạ bút.

Bãi biển Thiên Cầm ngày nay. Ảnh của trang Wikipedia.

Hôm trước. xem trong một chương trình game show trên tivi, thấy có một câu hỏi liên quan đến tên một bãi biển thuộc huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh. Người dẫn chương trình nói, (đại ý) đó là bãi biển Thiên Cầm, vua Hùng thứ 13 khi qua đây đã hạ bút viết Thiên Cầm, Thiên là Trời. Dĩ nhiên đây là đáp án của chương trình, không phải là ý kiến của người dẫn chương trình. Nghe qua cảm thấy ngờ ngợ.

Thử hỏi "lão Gu Gồ" thấy trang Wikipedia viết: 

Truyền thuyết:

Vào thời Vua Hùng thứ 13, qua đây nghe gió, sóng biển và tiếng lá thông reo cùng dội vào vách núi tạo nên một bản nhạc du dương, ngỡ như tiên gẩy đàn. Nhà Vua lệnh cho quần thần leo lên núi thấy giống chiếc đàn tỳ bà, liền hạ bút phê ba chữ Thiên Cầm Sơn. "Thiên cầm" có nghĩa là "đàn trời".

Truyền thuyết khác Hồ Quý Ly khi bị quân Minh đuổi đến đây thì bị bắt nên gọi là Thiên Cầm (trời giữ)

Ngờ ngợ ở đây là chỗ, sách sử chép, thời xã hội Lạc Việt của các vua Hùng thì "trong truyền thuyết cũng như trong di vật còn lại không có dấu vết gì tỏ rằng người Lạc Việt đã có văn tự" (Lịch sử cổ đại Việt Nam, Đào Duy Anh, NXB Văn Hóa Thông Tin-2010). Cũng theo sách sử, thì chữ Hán được truyền vào nước ta từ thời Bắc thuộc lần thứ nhất (111 trước CN đến năm 39 CN), thời các vua Hùng thì nước ta chưa có chữ Hán, nói rộng ra là chưa có văn tự.

Đọc đoạn trên của trang Wikipedia ta thấy, chữ "Thiên Cầm" của vua Hùng thứ 13 hạ bút rõ là chữ Hán, và như ta thấy có hai truyền thuyết về chữ "Thiên Cầm", một "Thiên Cầm" là "Đàn Trời" (Cầm là cây đàn). Hai là khi Hồ Quý Ly chạy đến đây thì bị bắt nên gọi là "Thiên Cầm" (Cầm là giữ, cầm giữ). Trong tiếng Việt phát âm là "Cầm" nhưng trong chữ Hán "Cầm" (琴) là "đàn" (nhạc khí), viết khác với "Cầm" (擒) là "cầm giữ". Nếu vua Hùng biết chữ Hán đã hạ bút phê Thiên Cầm (天琴) khi nghe sóng biển, thông reo dội vào vách núi tạo nên bản nhạc du dương, ngỡ như tiên gẩy đàn, thì chắc chắn đã viết chữ "Cầm" (琴)  là "đàn" rồi, vậy thì không thể có truyền thuyết sau này khi Hồ Quý Ly bị quân Minh bắt tại đây mới gọi "Thiên Cầm" (天擒) là "trời giữ".

Cũng may là chưa thấy có thêm truyền thuyết nói gọi là Thiên Cầm (天禽) vì bãi biển này có nhiều loài chim trời tụ tập. Nhưng cũng biết đâu đây mới là đúng, vì ở bãi biển hoang sơ các loài chim trời như hải âu, mòng biển, nhạn biển... tụ tập về sinh sống đông đúc là chuyện bình thường, người xưa thấy vậy nên gọi là "Thiên Cầm, "cầm" (禽) ở đây có thể là "loài chim".

Viết để tám chơi nhân thấy hồi này thiên hạ tranh luận về việc dạy chữ Hán, chứ không có ý gì khác.