Trong cuộc tồn sinh.

 Hôm nay thứ bảy (30-11-2013), đã cuối tuần, cuối tháng, và sắp cả cuối năm. Trước khi viết tiếp về mấy từ ngữ trong một số bài thơ của nhà thơ Nguyễn Bính, để thay đổi không khí tôi post lên vài hình ảnh và viết... nhăng cuội ít dòng về mấy con vật nho nhỏ quanh ta, cho đầu óc thư giãn chút đỉnh...

Từ thuở nhỏ tôi đã nghe câu ca dao "Tò vò mà nuôi con nhện/ Đến khi nó lớn nó quện nhau đi/ Tò vò ngồi khóc tỉ ti/ Nhện ơi nhện hỡi mày đi đàng nào?". Chắc hẳn ông bà ta xưa đã nghĩ ra câu ca dao ấy khi nhìn thấy hình ảnh con tò vò bắt con nhện đem về tổ.

 

Tôi tình cờ quan sát và chụp được hình ảnh một con tò vò đang tóm cổ một con gián chứ không phải con nhện, về chiều dài thì hai con vật có vẻ bằng nhau, nhưng con gián trông ú ù bự hơn con tò vò gấp mấy lần. Hình như con tò vò có nọc độc, khi đụng độ con gián đã bỏ chạy, nhưng chỉ sau vài cú tiếp cận "xáp lá cà" thì con gián xụi lơ, để mặc cho con tò vò lôi xềnh xệch về tổ là một cái khe ở vách tường.

Trong thế giới loài vật cũng có trường hợp loài này nuôi con của loài khác, chẳng hạn chim sáo hay chim chích nuôi chim tu hú. Nhưng đây là trường hợp vô tình phải nuôi chứ không phải tự nguyện. Chim tu hú là loài không biết ấp trứng và nuôi con, nó ranh mãnh tìm tổ của các loài chim khác chẳng hạn như tổ chim sáo hoặc chim chích và đẻ trứng vào đó. Chim sáo hay chim chích cứ thế mà ấp, đến khi nở ra chim con thì chim tu hú thường nở trước, theo bản năng nó ủi cái trứng chim kia ra khỏi tổ, nếu nó có nở sau đi nữa thì với sức vóc to lớn nó cũng dễ dàng chiếm lĩnh độc quyền cái tổ, và chim sáo hay chim chích bố mẹ chẳng mảy may suy nghĩ gì hết, cứ thế mà lo đi kiếm ăn về cung phụng cho đứa con... lạc loài to gấp mấy lần mình...

Chim chích nuôi chim tu hú. Ảnh Internet.

Con tò vò thì khác, nó bắt con nhện hay con gián về tổ là để có thức ăn nuôi đám nhện con chứ chẳng phải nuôi nấng gì con của "người" khác, như người xưa nghĩ chi cho mệt. Đến kỳ sinh sản tò vò đi bắt một con côn trùng khác như con nhện trong ca dao hay gián bên trên, nó đẻ trứng vào con gián và thế là hết nhiệm vụ. Khi trứng nở ra những ấu trùng, ấu trùng này lấy ngay thân xác con gián làm thức ăn nuôi sống chúng, cho đến khi con gián chỉ còn cái vỏ thì chúng đủ lớn thành tò vò tự đi kiếm sống, bắt đầu một vòng đời khác. Nhưng trong cuộc tồn sinh thì con nhện lại có một cái cách độc đáo khác. Thỉnh thoảng bạn bắt gặp một con nhện đen cẳng dài ôm một cái bọc trứng trắng đục bằng cỡ đồng xu dưới bụng. Nó đeo cái bọc trứng như thế cho đến khi lũ nhện con nhỏ li ti chui ra, và lạ lùng (cũng kinh khủng thay) những con nhện con ấy đục thủng thân nhện mẹ và chui vào bên trong cơ thể nhện mẹ mà sống, và cũng đến khi nhện mẹ chỉ còn cái vỏ thì đám nhện con đã trưởng thành tự sống lấy một mình. Nếu bạn nhìn thấy nơi góc kẹt xác một con nhện khô như thế là nó đã làm xong nhiệm vụ cao cả của một bà mẹ nhện.

Nhện cái cũng có một độc chiêu nữa trong bắt cặp, khi giao phối, xong việc nàng nhện cái xơi tái luôn anh chàng nhện đực (giống như ở loài bọ ngựa). Cũng có anh chàng nhện đực láu lỉnh, có kinh nghiệm chiến trường, đúng hơn là tình trường (nhện đực nhỏ hơn nhện cái nhiều lần), biết cách thoát hiểm bằng cách khi "cặp" với nhện cái, anh chàng "thủ" theo một con ruồi hay con bọ bắt được. Sau khi đã đạt được mục đích, chàng nhện ma le bỏ lại con mồi cho cô nàng và... nhanh chân tẩu thoát.

Tôi rất thích tìm hiểu thế giới động vật trên sách báo (mua khá nhiều sách nói về các loài động vật), hoặc xem trên phim ảnh truyền hình, thường xuyên là "khách hàng thân thiết" của những kênh truyền hình Animal Planet, hoặc Discovery Channel. Trên phim ảnh chúng ta thường thấy nơi thiên nhiên hoang dã con này rình bắt con kia, nhưng đấy là cái lẽ thường tình của trời đất, con sư tử hay con hổ, con beo... tóm con huơu con nai, con nhện bắt con ruồi, con bọ ngựa xưc con cào cào... Chúng xơi tái con khác không phải vì "niềm vui thích", mà chỉ vì mỗi một nhiệm vụ vinh quang và cao cả mà Ông trời đã ban cho chúng, là tồn tại... Điều này thì hoàn toàn khác với con người.

Tôi post lên dưới đây vài con vật nho nhỏ bằng giấy tôi đã làm sau khi đã quan sát kỹ những con vật này.

Những con nhện.

Bọ ngựa và nhện.

Bọ ngựa và cào cào.

Xem ra trong cuộc tồn sinh thiên nhiên cũng có nhiều điều lạ lùng và thú vị...