Hôm nay là rằm tháng bảy, còn đúng một tháng nữa là tới Trung thu, đêm qua trời âm u nên không thấy trăng, tự nhiên nhớ tới mấy câu trong bài đồng dao "Ông giẳng ông giăng" của thời còn trẻ con:
Ông giẳng ông giăng
Xuống chơi với tôi
Có nồi cơm nếp
Có đệp bánh chưng
......
Thử vào mấy trang mạng để xem tiếp thì thấy bài đồng dao này có một số dị bản (điều bình thường nơi những bài đồng dao, dân ca), chẳng hạn như:
Ông giẳng ông giăng,
Xuống chơi với tôi,
Có bầu có bạn,
Có ván cơm xôi,
Có nồi cơm nếp,
Có nệp bánh chưng,
Thấy đại đa số các nơi viết là "có nệp bánh chưng", "nệp" chứ không phải "đệp" như tôi nhớ, cũng có nơi viết là "ệp", hoặc "nẹp". Thực sự chữ "đệp", "nệp", hoặc "ệp", "nẹp"... trong bài đồng dao xưa nay tôi cũng không hiểu nghĩa là gì, có lẽ nhớ nhầm, nhưng hay thắc mắc về chữ nghĩa nên tôi thử lật sách.
Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên) không thấy chữ "nệp", có lẽ từ "nệp" là từ xưa của miền Bắc cho nên từ điển ngày nay không ghi nhận?
Thử giở Việt Nam tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức, cũng không thấy từ "nệp" luôn. Lật sang chữ "đệp" xem sao, thấy ghi:
- Đệp. Một thứ đồ đựng đan bằng tre, bằng nứa: Bắt nhái bỏ đệp (T.ng).
Văn liệu.- Ông giẳng ông giăng. Xuống chơi nhà tôi. Có nồi cơm nếp. Có đệp bánh chưng (câu hát).
Trở lại Từ điển tiếng Việt của Hoàng Phê:
- đệp d. 1. Giỏ đan bằng tre nứa, có hom hoặc có miệng bằng vải như hình cái miệng túi, dùng để đựng cá, cóc, nhái. 2. Đồ đan bằng tre nứa, dùng để dựng các thức dự trữ. Có nồi cơm nếp, có đệp bánh chưng... (cd).
Vậy là đã rõ, câu đồng dao đúng phải là "Có đệp bánh chưng", "đệp" chứ không phải "nệp", hay "nẹp", "ệp". Bánh chưng được đựng trong cái "đệp" đan bằng tre, nứa.
:)
:(
:))
:((
=))
=D>
:D
:P
:-O
:-?
:-SS
:-t
[-(
@-)
b-(
Thật là thú vị khi các dị bản bác Hiệp đã chỉ ra : Đệp, nệp, nẹp...Sách giáo khoa Ngữ văn 6, nxb Giáo Dục, 2002 trong lời nói về sính lễ, vua Hùng phán " Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng". Vậy là có 2 từ nệp và đệp. Nhưng hóa ra chỉ có ĐỆP mới là từ đúng, có trong từ điển.
Trả lờiXóaNhân tiện bác Hiệp tra hộ xem vì sao cơm nếp lại tính bằng VÁN! Chắc cũng có điều lí thú.
Cám ơn bác trước!
Khi tra trên mạng thấy đa phần các trang viết là "nệp", tôi cũng nghĩ mình nhớ xưa hát "đệp" chắc là sai, ai ngờ tra từ điển tìm nghĩa của chữ "nệp" mới hay là xưa nay không có từ "nệp", mà chỉ có từ "đệp", chỉ một loại giỏ đan bằng tre (nay không biết hình thù ra sao?).
XóaCòn tại sao lại là "Một ván cơm nếp" (hoặc "một ván cơm xôi") có lẽ phải kiếm được sách nào viết về bài đồng dao này giải thích có lẽ mới rõ. Nhưng theo thiển ý của tôi, cơm nếp hoặc cơm xôi rất dẻo, nấu xong không ăn ngay mà phải để nguội (thí dụ để giã làm bánh giày), nếu để trong nồi, hay một cái dụng cụ đựng gì đó có hình thù nó lâu nguội và dễ bị đóng thành tảng, cho nên nấu xong phải "tãi" (trải ra, tôi nhớ các cụ xưa dùng từ "tãi") nó đều mỏng ra, như mùng 5 tháng 5 làm rượu nếp, làm ít đủ trong nhà ăn thì nếp loại chưa giã trắng nấu hay đồ thành cơm nếp, rồi phải tãi mỏng nó ra trong một cái mâm cho khô rồi mới cho vào rổ rá rắc men ủ.
Nếu nấu cơm nếp hơi nhiều có lẽ người ta không tãi nó trong mâm vì mâm nhỏ, mà dùng một miếng ván to hơn cái mâm để tãi cơm nếp. Tôi nghĩ thế không biết có đúng không?
Cái này thật khó giải thích bác Hiệp ạ.Cơm nếp rải ra ván thì được. Nhưng mang cả VÁN làm đồ sính lễ thì nghe chừng...không ổn. Tôi cũng có sách đồng dao của nhà nghiên cứu Trần Gia Linh, nhưng không thấy nói VÁN là gì, tại sao lại là đơn vị của cơm nếp. Ngay từ ĐỆP với nghĩa cái GIỎ đựng bánh chưng thì tuy từ điển đã có, vẫn thấy có cái gì...hơi không ổn. Một ĐỆP (giỏ) bánh chưng thì số lượng là bao nhiêu chiếc? Một trăm GIỎ bánh chưng, mỗi giỏ đựng 1 hay 2 hoặc 3 chiếc. Nếu "ván" là đơn vị, thì sao lại không đòi 100 chiếc bánh chưng? Khá là rắc rối bác ạ.
Trả lờiXóaNhân tiện, tôi muốn có trao đổi riêng với bác. Hộp thư của tôi là : vunho121@gmail.com. Bác gửi vào hộp thư mấy chữ, tôi sẽ gửi lại bác.
Cám ơn bác trước!
Vũ Nho
Vâng thật khó giải thích bác Vũ Nho, rảnh tôi sẽ trao đổi với bác, có khi về nhiều vấn đề khác nữa. Cám ơn bác.
XóaNhững thông tin qua ca dao, tục ngữ, thậm chí là trong sách sử của người xưa thường như thế, không rõ ràng, như bác viết, một đệp là bao nhiêu cái bánh chưng đựng trong đó? Dĩ nhiên là ở vào cái thời nào đó dùng cái đệp thì họ rõ. Còn từ "ván" trong "ván cơm xôi, ván cơm nếp", tôi nghĩ "ván" ở đây có lẽ nó cũng như "cái đệp" vậy, có thể nó như cái "mâm" đựng.
SlotyCasino - Mapyro
Trả lờiXóaSlotyCasino. 밀양 출장샵 Mapyro's full database 경산 출장샵 of slot machines is complete at over 창원 출장안마 100 software providers 진주 출장샵 and casinos, 상주 출장샵 with more than 2,500 software providers in the