Câu chuyện thời sự: 9 tháng 11.

Ảnh Internet.

Đã 25 năm trôi qua kể từ khi bức tường Berlin chia cắt hai miền Đông và Tây của thành phố Berlin nước Đức sụp đổ (9-11-1989 - 9-11-2014), dẫn tới một sự kiện lịch sử khác cũng quan trọng không kém, đã làm thay đổi thế giới là việc Liên bang Xô Viết tan rã vào hai năm sau đó (1991). Nhà báo Mỹ Thomas L. Friedman, người đã ba lần đoạt giải thưởng Pulitzer trong quyển "Thế giới phẳng"*, đã nói về sự kiện này theo cách nhìn của ông. Nhiều nhà phân tích thời sự, chính trị cho đó là những sự kiện về chính trị, làm cho thế giới gần nhau hơn. Tuy cũng nhìn nhận như thế, nhưng Friedman có một lý giải khác, đó là một trong những nhân tố hàng đầu làm "phẳng thế giới", theo ông là sự sụp đổ của một hệ thống kinh tế, chứ không phải là sự sụp đổ của một thể chế chính trị, và tác động chinh yếu làm cho hệ thống kinh tế này sụp đổ, chính là sự phát triển của những chiếc máy tính cá nhân, và hệ điều hành mang tính toàn cầu Windows. Tôi thử trích lại một số nội dung trong sách của ông liên quan đến vấn đề vẫn còn mang tính thời sự này:

Mười Nhân tố 

Làm Phẳng Thế Giới.

Theo Kinh Thánh thì Chúa đã tạo ra thế giới trong sáu ngày và Ngài đã nghỉ vào ngày thứ bảy. Quá trình làm phẳng thế giới cần nhiều thời gian hơn. Thế giới đươc làm phẳng bởi sự hội tụ mười sự kiện chính trị, phát kiến và các công ty lớn. Chẳng ai trong chúng ta được nghỉ ngơi kể từ đó và có thể chẳng bao giờ được nghỉ ngơi...

NHÂN TỐ LÀM PHẲNG THỨ NHẤT

Ngày 9 tháng 11 năm 1989

Kỷ nguyên sáng tạo mới: khi các bức tường sụp đổ và phần mềm Windows lên ngôi

......................

Sự sụp đổ Bức tường Berlin vào ngày 9 tháng 11 năm 1989 đã mở đường cho những con người sống trong chế độ Xô Viết. Nhưng trên thực tế, sự kiện này còn có ảnh hưởng khác hơn nhiều. Nó làm nghiêng cán cân quyền lực trên thế giới về phía những người ủng hộ chính quyền dân chủ, đồng thuận, hướng đến thị trường tự do. Nó đưa ra lời cảnh tỉnh cho những người ủng hộ sự cai trị độc tài và cổ súy cho nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung. Chiến tranh Lạnh là một cuộc chiến giữa hai hệ thống kinh tế - chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa cộng sản - và với sự sụp đổ của bức tường Berlin, dường như chỉ còn lại một hệ thống... Nếu bạn không là một nền dân chủ hay một xã hội đang trong quá trình dân chủ hóa, nếu bạn tiếp tục trung thành với nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung hoặc được điều tiết ở mức độ cao, người ta sẽ cho rằng bạn đứng nhầm phía của lịch sử...

Đó là lý do tại sao sự sụp đổ của bức tường Berlin có ảnh hưởng tới nhiều nơi khác chứ không chỉ riêng ở Berlin, và vì sao sự sụp đổ của nó là một sự kiện có thể làm phẳng thế giới như vậy...

Các nỗ lực bất thành của Mikhail Gorbachev trong việc cải cách một chế độ không thể cải cách nổi đã làm chủ nghĩa cộng sản ở nước này sụp đổ. Nhưng nếu tôi phải chỉ ra một yếu tố đầu tiên trong số những yếu tố quan trọng như nhau, tôi sẽ nói rằng đó là cuộc cách mạng thông tin bắt đầu vào đầu đến giữa thập niên 80... nhờ vào sự phổ biến của các máy fax, điện thoại, và cuối cùng là máy tính cá nhân.

Sau việc Steve Jobs và Steve Wozniak lần đầu tiên đưa ra chiếc máy tính gia đình Apple II vào năm 1977, chiếc máy tính cá nhân đầu tiên của hãng IBM được đưa ra thị trường vào năm 1981. Phiên bản đầu tiên của hệ điều hành Windows xuất hiện năm 1985 và phiên bản mang tính đột phá giúp máy tính cá nhân IBM dễ sử dụng hơn là bản Windows 3.0 được chuyển tới khách hàng vào ngày 22 tháng 5 năm 1990, chỉ sáu tháng sau khi bức tường sụp đổ...

Khi bức tường Berlin sụp đổ (và Trung Quốc, Ấn Độ bắt đầu mở cửa đối với nền kinh tế toàn cầu), không gì có thể ngăn cản việc thể hiện mọi thứ dưới hình thức số - văn bản, âm nhạc, hình ảnh, dữ liệu, video - và sau đó là sự trao đổi tất cả các thông tin dưới hình thức số. Sự giam hãm về chính trị đối với các cá nhân đã biến mất cùng với sự sụp đổ của bức tường Berlin...

Một số người nghĩ rằng Ronald Reagan đã làm bức tường sụp đổ bằng cách làm cho Liên Xô tan rã trong cuộc chạy đua vũ trang với Mỹ. Những người khác nghĩ rằng IBM, Steve Jobs và Bill Gates đã làm bức tường Berlin sụp đổ bằng việc tạo cho các cá nhân biết nắm bắt tương lai...

Và ông đã viết: "Vâng, thế giới trở thành nơi mà mọi người có thể sống tốt hơn sau ngày 9 tháng 11..."

.............................



* Thế giới phẳng - Tóm lược Lịch sử Thế giới Thế kỷ 21 (The World í Flat a brief history of the twenty-first century), Thomas L. Friedman, nhóm dịch và hiệu đính Nguyễn Quang A, Nguyễn Hồng Quang, Vũ Duy Thành, Lã Việt Hà, Lê Hồng Vân, Hà Thị Thanh Huyền, NXB Trẻ-2009.