Chủ Nhật, 7 tháng 9, 2014

Chữ, nghĩa.




Đọc tin trên báo Thanh Niên Online (05-9-2014): "Nam sinh viên nhảy cầu Thủ Thiêm tự vẫn", ở đây tôi không muốn đi vào chi tiết của tin, chỉ muốn nói thuần về từ ngữ mà bản tin đã viết. "Tự vẫn" không phải là hành động tự nhảy xuống sông nước. Chữ "vẫn" là từ Hán-Việt () có nghĩa là "lấy dao đâm vào cổ", và "tự vẫn" () có nghĩa là "tự lấy dao đâm vào cổ". Báo chí hay dùng sai những từ Hán-Việt như thế.

Nếu viết chung chung, có thể dùng chữ "tự tử, tự sát", còn nếu muốn viết đúng phải dùng chữ "tự trầm". "Trầm" () cũng là từ Hán-Việt có nghĩa là "chìm, đắm". Cũng như sách sử đã viết "Hai Bà Trưng nhảy xuống dòng Hát Giang tự trầm".

Sách vở nói trong tiếng Việt dùng hằng ngày có đến 70-75% là từ Hán-Việt, cho nên muốn viết, nói đúng tiếng Việt chúng ta buộc phải nắm vững được ý nghĩa của những từ Hán-Việt. Có lẽ chẳng phải vô cớ mà mới đây, trong một bài phỏng vấn nhà nghiên cứu Hán-Nôm, học giả Nguyễn Quảng Tuân trên tạp chí Kiến Thức Ngày Nay (số 859, 20-6-2014). Khi người phỏng vấn hỏi: Cả một đời gắn bó với chữ, điều gì trăn trở nhất với ông? Học giả Nguyễn Quảng Tuân đã trả lời, đại ý: "Trăn trở thì nhiều, nhưng ông ước giá như trường học bây giờ dạy thêm cho trẻ học chữ Hán, không phải để trở thành một ông đồ Nho, hay làm nhà nghiên cứu, mà học chữ Hán, từ Hán-Việt chính là để hiểu hơn tiếng mẹ đẻ, hiểu hơn văn hóa cội nguồn dân tộc..."





10 nhận xét :

  1. Bác Hiệp viết quá đúng.
    Dẫu sao thì các vị nhà Báo, nhà Đài vì lười tra sách vở, vì hiểu biết tiếng ta đại khái nên cứ dùng bừa! May mà người ta đều hiểu là đã nhảy cầu thì Tự Trầm, Tự Vẫn hay Tự sát, Tự tử...đều là TỰ CHẾT!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cám ơn bác Vũ Nho. Viết báo bây giờ tôi thấy hời hợt, cẩu thả, dùng chữ sai, viết tựa chủ yếu để "câu" người đọc. Báo (nhất là báo mạng chính thống), tờ nào cũng thấy có trang Văn hóa, nhưng toàn viết những gì vớ vẩn, chuyện đời tư của sao, hiếm thấy giới thiệu sách, phim, hay sân khấu, nhạc, kịch... có gì hay. Hoặc những bài phê bình văn học, nói vể văn hóa đúng đắn. Vào xem nơi trang của bác bằng mười lần trang văn hóa báo chí, hì hì!

      Xóa
  2. Nhận xét này đã bị tác giả xóa.

    Trả lờiXóa
  3. Vừa rồi, Nô lại đọc thấy "triệu hồi" xe ô tô bị lỗi trên báo viết và "trùng tu" xe vespa cổ trên TV nữa, bác Phạm ơi!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Hìhì! Thế đấy cụ Nô, việc "triệu hồi" xe bị lỗi có lần tôi đã nhắc tới cũng bằng một entry như thế này, còn "trùng tu" xe vespa cổ thì... kinh dị quá.

      Xóa
  4. chắc tại Tiếng Việt của chúng ta hơi rắc rối ý nghĩa nên thấy từ nào thông dụng là dùng ngay mà chẳng cần tìm hiểu ý nghĩa đúng của nó.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Đúng là tiếng Việt nhà mình rắc rối thiệt, nhưng mà đã viết báo cho hàng triệu người đọc thì phải hạn chế tối đa những cái sai như thế này, chữ nghĩa đối với người cầm bút cũng như súng đạn trong tay người lính, sử dụng phải rành rẽ, nếu không chỉ... gây họa :-(((

      Xóa
  5. Cái kiểu sính dùng từ đao to búa lớn cho ra vẻ là vậy! Đã ko rành thì làm ơn dùng chữ ta đi cho nó lành, giống như Giáo zị nè! hehe...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cái bệnh hình thức nó ăn vào máu rồi cô giáo, hichic!
      Năm học mới vui vẻ, trẻ trung :-)))

      Xóa

:) :( :)) :(( =))