Đêm Trừ tịch.

Đi lễ chùa đêm Trừ tịch. Ảnh Internet.

Người ta hay gọi thời khắc lúc nửa đêm giữa năm cũ bước sang năm mới là Giao thừa (交 承 ) Giao (交) là qua lại, thừa (承) là nối tiếp, hay cũng còn gọi là Trừ tịch (除 夕) nghĩa là đêm cuối năm. Trừ (除) là cuối năm, hết năm, tịch (夕) là buổi tối, chiều tối, ban đêm, ta quen gọi là Đêm Trừ tịch, thực ra gọi như thế là thừa mất chữ Đêm, nhưng đó là do thói quen, như khi ta gọi là Cây đại thụ vậy, thừa mất chữ Cây (thụ 樹 có nghĩa là cây). Ta cũng quen gọi ngày 30 Tết cuối năm là hôm Trừ tịch, gọi như thế cũng không chính xác. Trong từ Hán-Việt phân biệt giữa ngày và đêm cuối năm, Đêm cuối năm gọi là Trừ tịch (除 夕), còn ban ngày cuối năm gọi là Trừ nhật (除 日).

Trừ tịch (除 夕) là một đêm đặc biệt trong năm, đánh dấu thời khắc chuyển giao từ năm cũ sang năm mới. Trong thời khắc này mọi người đều thức để chờ đón cái giây phút thiêng liêng ấy. Xưa, vào đêm Trừ tịch người ta thường làm một mâm cúng ngoài trời, kính cáo lên trời đất để đánh dấu cái thời khắc thiêng liêng này, bây giờ nhiều gia đình vẫn còn giữ tục lệ này. Khi làm lễ cúng xong người ta thường hay xuất hành vào đêm Trừ tịch, thường là đến đền, đình, chùa... để lễ tạ thần thánh một năm đã qua, và cầu xin một năm mới tốt đẹp. Khi đi lễ như thế gặp người quen người ta chúc nhau những điều tốt đẹp, và có tục hái lộc, bẻ một cành cây tươi ở sân đền, chùa, coi như xin lộc về nhà.

Pháo hoa đêm Trừ tịch. Ảnh Internet.

Bây giờ người ta vẫn còn giữ tục lệ đến đền, đình, chùa, và nhà thờ đêm Trừ tịch, đồng thời ở những thành phố lớn còn tổ chức bắn pháo hoa cho người dân đi chơi thưởng lãm....